ใบตรวจเครนปจ. 1 คืออะไร สำคัญอย่างไรต่อความปลอดภัย
ในทุกพื้นที่ทำงานที่มีการยกและเคลื่อนย้ายวัตถุขนาดใหญ่ ความปลอดภัยคือสิ่งที่ต้องให้ความสำคัญเป็นอันดับแรกเสมอ เบื้องหลังการทำงานที่ราบรื่นของเครื่องจักรอย่าง เครน นั้น มีกระบวนการตรวจสอบที่เข้มงวดซ่อนอยู่ ซึ่งถูกบันทึกและรับรองผ่านเอกสารสำคัญฉบับหนึ่งที่คนในวงการอุตสาหกรรมรู้จักกันดีในชื่อ “ปจ. 1” หลายคนอาจเคยได้ยินหรือเคยเห็นเอกสารนี้ผ่านตา แต่ยังไม่เข้าใจถึงความสำคัญที่แท้จริงของมัน บทความนี้จะพาไปดูว่า เอกสารฉบับนี้คืออะไร และทำไมแบบฟอร์มตรวจสอบเครน ปจ.1 จึงสำคัญ
แบบฟอร์มตรวจสอบเครน ปจ. 1 คืออะไร
แบบฟอร์มตรวจสอบเครน ปจ.1 คือ เอกสารราชการที่ใช้สำหรับบันทึกผลการตรวจสอบและทดสอบส่วนประกอบและอุปกรณ์สำหรับปั้นจั่นชนิดอยู่กับที่ (Stationary Cranes) มีไว้เพื่อเป็นหลักฐานและใบรับรองอย่างเป็นทางการว่า ปั้นจั่นหรือเครนตัวนั้น ๆ ได้ผ่านการตรวจสอบสภาพและการทดสอบการรับน้ำหนัก (Load Test) โดยวิศวกรเครื่องกลผู้ได้รับใบอนุญาตตามกฎหมายแล้ว ว่ามีความปลอดภัยและพร้อมสำหรับใช้งาน
ปจ. 1 กับ ปจ. 2 แตกต่างกันอย่างไร
เป็นเรื่องปกติที่จะเกิดความสับสนระหว่างเอกสารสองชนิดนี้ ความแตกต่างที่สำคัญที่สุดระหว่าง ปจ.1 และ ปจ.2 อยู่ที่ประเภทของปั้นจั่นที่ทำการตรวจสอบ
- ปจ. 1 ใช้สำหรับ ปั้นจั่นชนิดอยู่กับที่ (Stationary Cranes) คือเครนที่ไม่สามารถเคลื่อนที่ไปไหนมาไหนได้ด้วยตัวเอง มักจะติดตั้งอยู่กับที่บนโครงสร้างของอาคารหรือโรงงาน ตัวอย่างที่เห็นได้ชัดคือ เครนเหนือศีรษะ (Overhead Crane), ทาวเวอร์เครนในงานก่อสร้าง, เครนขาสูง (Gantry Crane), รวมถึงรอกและลิฟต์ขนส่งสินค้าในโรงงาน
- ปจ. 2 ใช้สำหรับ ปั้นจั่นชนิดเคลื่อนที่ (Mobile Cranes) คือเครนที่ติดตั้งอยู่บนยานพาหนะและสามารถเคลื่อนที่ไปยังที่ต่าง ๆ ได้ด้วยตัวเอง เช่น รถเครน, รถบรรทุกติดเครน (รถเฮี๊ยบ) หรือเรือติดเครน
ความสำคัญของการตรวจสอบเครนด้วย ปจ. 1
การจัดให้มีการตรวจสอบและมีเอกสารแบบฟอร์มตรวจสอบเครน ปจ.1 ที่ถูกต้องนั้นมีความสำคัญอย่างยิ่ง ไม่ใช่เพียงเพื่อปฏิบัติตามกฎหมายเท่านั้น แต่ยังรวมถึง
- สร้างความปลอดภัยสูงสุด เพื่อให้มั่นใจว่าเครนอยู่ในสภาพที่พร้อมใช้งาน ป้องกันการเกิดอุบัติเหตุที่อาจสร้างความเสียหายต่อชีวิตและทรัพย์สิน
- ค้นหาข้อบกพร่องล่วงหน้า การตรวจสอบอย่างละเอียดช่วยให้พบเจอปัญหาหรือการสึกหรอของชิ้นส่วนต่าง ๆ ก่อนที่มันจะกลายเป็นสาเหตุของความล้มเหลวที่รุนแรง
- สร้างความเชื่อมั่นให้ผู้ปฏิบัติงาน พนักงานจะรู้สึกปลอดภัยและมั่นใจในการทำงานกับเครื่องจักรที่ผ่านการรับรองมาตรฐาน
- ปฏิบัติตามกฎหมาย เป็นการดำเนินงานตามกฎกระทรวงกำหนดมาตรฐานในการบริหารและการจัดการด้านความปลอดภัยฯ พ.ศ. 2564 อย่างถูกต้อง
- ยืดอายุการใช้งานของเครื่องจักร การตรวจสอบและบำรุงรักษาตามระยะช่วยให้เครนทำงานได้เต็มศักยภาพและมีอายุการใช้งานที่ยาวนานขึ้น
ใครบ้างที่ต้องตรวจสอบเครน
ตามกฎหมายแล้ว “นายจ้าง” หรือเจ้าของสถานประกอบการที่มีการใช้งานปั้นจั่นชนิดอยู่กับที่ทุกแห่ง มีหน้าที่ต้องจัดให้มีการตรวจสอบและทดสอบเครนตามระยะเวลาที่กำหนด โดยการตรวจสอบนั้นจะต้องดำเนินการโดย “วิศวกรเครื่องกล” ที่ได้รับใบอนุญาตประกอบวิชาชีพวิศวกรรมควบคุม (ก.ว.) และขึ้นทะเบียนเป็นผู้ตรวจสอบกับกรมสวัสดิการและคุ้มครองแรงงานอย่างถูกต้องเท่านั้น
รายการตรวจสอบเครน ต้องตรวจอะไรบ้าง
การตรวจสอบเครนเพื่อให้ได้มาซึ่งแบบฟอร์มตรวจสอบเครน ปจ.1 นั้นมีรายละเอียดที่ครอบคลุมทุกส่วนสำคัญของเครื่องจักร เพื่อให้เข้าใจหลักการทำงานของเครน และความปลอดภัย โดยมีรายการหลัก ๆ ที่วิศวกรจะทำการตรวจสอบดังนี้
- โครงสร้างหลัก ตรวจสอบการชำรุด, การเสียรูป, การบิดงอ, รอยแตกร้าว หรือการผุกร่อนของโครงสร้างเหล็ก
- ตรวจสอบการติดตั้งเครน ว่ามีการติดตั้งในบริเวณที่มีความมั่นคงหรือไม่
- ระบบไฟฟ้าและชุดควบคุม การทำงานของสวิตช์, ปุ่มควบคุม, ระบบเบรก และระบบหยุดฉุกเฉิน
- อุปกรณ์ความปลอดภัย ตรวจสอบการทำงานของสวิตช์ควบคุมพิกัดน้ำหนัก (Overload Limit Switch), สวิตช์ควบคุมระยะการเคลื่อนที่ (Limit Switch), รวมถึงสัญญาณเสียงและแสงไฟเตือนภัย
- ตะขอและชุดล็อก ตรวจสอบการสึกหรอ, การถ่างออกของปากตะขอ และการทำงานของตัวล็อกป้องกันสลิงหลุด (Safety Latch)
- ลวดสลิงและม้วนลวดสลิง ตรวจสอบสภาพลวดสลิงว่ามีเส้นลวดขาด, สึกหรอ, เสียรูป หรือเป็นสนิมหรือไม่ และต้องมีลวดสลิงเหลือในม้วนไม่น้อยกว่า 2 รอบเสมอ
- อุปกรณ์ช่วยยกอื่น ๆ รวมถึงการตรวจสอบอะไหล่เครน และอุปกรณ์เกี่ยวพ่วงต่าง ๆ เช่น สลิงผ้าใบ, โซ่, หรือสเก็น ว่าอยู่ในสภาพพร้อมใช้งาน
ความถี่ในการตรวจสอบเครน
กฎหมายได้กำหนดความถี่ในการตรวจสอบและทดสอบเพื่อออกเอกสารรับรอง ปจ.1 ไว้อย่างชัดเจน โดยขึ้นอยู่กับประเภทการใช้งานและพิกัดการยกดังนี้
- ปั้นจั่นที่ใช้ในงานก่อสร้าง
- พิกัดยกไม่เกิน 3 ตัน ให้ทดสอบทุก 6 เดือน
- พิกัดยกมากกว่า 3 ตัน ให้ทดสอบทุก 3 เดือน
- ปั้นจั่นที่ใช้ในงานอื่นๆ (เช่น โรงงานอุตสาหกรรม)
- พิกัดยก 1-3 ตัน ให้ทดสอบทุก 1 ปี
- พิกัดยกมากกว่า 3 ตัน แต่ไม่เกิน 50 ตัน ให้ทดสอบทุก 6 เดือน
- พิกัดยกมากกว่า 50 ตัน ให้ทดสอบทุก 3 เดือน
- กรณีพิเศษ ปั้นจั่นที่หยุดใช้งานนานเกิน 6 เดือน หรือผ่านการซ่อมแซมใหญ่ที่มีผลต่อความปลอดภัย จะต้องทำการตรวจสอบและทดสอบใหม่ก่อนนำกลับมาใช้งาน
สรุปบทความ
โดยสรุปแล้ว แบบฟอร์มตรวจสอบเครน ปจ.1 ไม่ใช่เพียงเอกสารที่ต้องมีไว้ให้ครบตามระเบียบ แต่เป็นบทพิสูจน์ที่เป็นรูปธรรมถึงความใส่ใจในมาตรฐานความปลอดภัยของสถานประกอบการ การตรวจสอบเครนตามวาระที่กำหนดโดยวิศวกรผู้เชี่ยวชาญ คือการลงทุนที่คุ้มค่าที่สุดเพื่อปกป้องทรัพยากรที่สำคัญที่สุด นั่นคือชีวิตของพนักงาน และสร้างความยั่งยืนให้กับการดำเนินธุรกิจ
การดำเนินการตรวจสอบเพื่อให้เป็นไปตามกฎหมายและมั่นใจได้ถึงความปลอดภัยสูงสุดนั้น จำเป็นต้องอาศัยผู้ให้บริการที่เชี่ยวชาญและได้รับการรับรองอย่างถูกต้อง ที่ TTM CRANE เรามีบริการตรวจสอบและทดสอบน้ำหนักปั้นจั่นเพื่อออกเอกสารรับรอง ปจ.1 สำหรับเครนชนิดอยู่กับที่ และ ปจ.2 สำหรับเครนชนิดเคลื่อนที่ โดยทีมงานวิศวกรเครื่องกลที่ขึ้นทะเบียนเป็นนิติบุคคลตามมาตรา 11 กับกรมสวัสดิการและคุ้มครองแรงงานโดยตรง คุณจึงมั่นใจได้ว่าจะได้รับบริการที่เป็นมาตรฐาน ถูกต้องตามกฎหมาย และช่วยให้การทำงานของคุณปลอดภัยในทุกการยก
ติดต่อเพื่อรับคำแนะนำ หรือสอบถามการอบรมได้ที่
Line: LINE
โทร: 0859082254
Facebook: รอกเครนลิฟต์ ttmcrane เครนและรอกไฟฟ้า ทีมตรวจซ่อมบำรุง อะไหล่ อบรมครบวงจร
Email: contact@ttmcrane.com
