รู้จักส่วนประกอบของเครน เพื่อความปลอดภัยก่อนเกิดการชำรุด
รู้จักส่วนประกอบของเครน ป้องกันอุบัติเหตุเพื่อความปลอดภัย
การติดตั้งเครนภายในโรงงานและอุตสาหกรรมต่างๆ มีความสำคัญเป็นอย่างมาก เนื่องจาก “เครน” หรือที่รู้จักกันในชื่อ “ปั้นจั่น” เป็นเครื่องจักรที่ใช้ในการยกสิ่งของขึ้นลงในแนวดิ่ง และเคลื่อนย้ายสิ่งของในแนวราบ โดยที่สิ่งของเหล่านั้นเป็นสิ่งของที่มีน้ำหนักมาก มีวัตถุขนาดใหญ่ จนไม่สามารถเคลื่อนย้ายด้วยแรงงานคน
ด้วยเครนเป็นเครื่องจักรขนาดใหญ่ที่สำคัญต่อการทำงานเป็นอย่างมาก นอกจากการใช้งานอย่างระมัดระวังเพื่อป้องกันความเสียหายต่อชีวิตและทรัพย์สินแล้ว ผู้ใช้งานเครนยังต้องรู้จักกับส่วนประกอบภายในเครนให้ถี่ถ้วนด้วย เพราะถ้าหากเมื่อไรก็ตามที่ส่วนประกอบภายในเครนมีปัญหาระหว่างการทำงาน ผู้ใช้งานจะได้แจ้งชำรุดและทำการแก้ไขปัญหาเหล่านั้นอย่างตรงจุดและรวดเร็ว ช่วยให้การทำงานดำเนินไปได้อย่างไหลลื่น ไม่มีปัญหาติดขัดจนทำให้งานล่าช้า
ส่วนประกอบที่สำคัญในเครนที่ควรรู้
1. รอก (Hoist)
รอก (Hoist): สำหรับรอกที่ใช้ในเครนมีทั้งรอกไฟฟ้าและรอกมือสาว เป็นเครื่องผ่อนแรงที่ใช้ในการยกวัตถุที่มีน้ำหนักมากทั้งในแนวดิ่ง (ขึ้น-ลง) และแนวราบ (ซ้าย-ขวา) ได้อย่างมีประสิทธิภาพ มีความแม่นยำสูง
2. คานเครน (Girder)
คานเครน (Girder): มีลักษณะเป็นโครงสร้างเหล็กขนาดใหญ่ มีหน้าที่รองรับน้ำหนักของชุดรอกไฟฟ้า ที่เอาไว้สำหรับเคลื่อนย้ายสิ่งของที่มีขนาดใหญ่และมีน้ำหนักมาก เพื่อให้เคลื่อนย้ายสิ่งของได้อย่างทั่วถึง คานจึงมักจะมีขนาดความยาว ขนาดความกว้างตามขนาดของพื้นที่ที่ต้องใช้ทำงาน โดยจะติดตั้งไว้บริเวณชุดขับเคลื่อนเครนตามแนวยาว
3. มอเตอร์ไฟฟ้า (Electric Motor)
มอเตอร์ไฟฟ้า (Electric Motor): เป็นอุปกรณ์ที่เอาไว้สำหรับแปลงพลังงานไฟฟ้าให้เป็นพลังงานกล ซึ่งเป็นกลไกทำงานปกติของมอเตอร์ไฟฟ้าส่วนใหญ่
4. ทางวิ่งเครน (Runway)
ทางวิ่งเครน (Runway): เป็นรางที่มีเอาไว้สำหรับให้เครนวิ่งหรือเคลื่อนที่ขนย้ายสิ่งของ สามารถวิ่งได้ 2 แบบ คือ วิ่งบนราง และวิ่งใต้ราง
5. คานล้อเครน (End Carriage)
คานล้อเครน (End Carriage): หรือเรียกอีกชื่อว่า End Truck เป็นส่วนหนึ่งของโครงสร้างของเครนที่มีคานล้อสองข้างของเครนนำหน้าและข้างหลัง ที่ใช้ในการส่งกำลังขับเคลื่อนเครนให้สามารถเคลื่อนที่ไปมาบนรางเครนหรือแนวที่กำหนดไว้
6. ชุดล้อเครน (Wheel Block)
ชุดล้อเครน (Wheel Block): หรือเรียกอีกชื่อว่า Wheel Assembly หรือ Wheel Set ล้อในชุดล้อเครนเป็นล้อที่ติดตั้งในกล่องล้อเครนหรือคานล้อเครน (End Carriage)
7. ตะขอ (Hook)
ตะขอ (Hook): เป็นอุปกรณ์ส่วนปลายของรอกใช้งานร่วมกับเครน มีรูปร่างเพื่อรัดหรือเกาะกับวัตถุหนักที่ต้องการยกขึ้นหรือยกลง
8. ชุดระบบรางไฟและตู้ควบคุมไฟฟ้า
ระบบรางไฟและตู้ควบคุมไฟฟ้า: ระบบนี้ใช้ในการจ่ายกระแสไฟฟ้าและควบคุมการเคลื่อนที่ของเครน, ยกและลดของ, การหมุนของตัวเครน, และการทำงานอื่นๆ ที่เกี่ยวข้องกับเครน
9. วัสดุสิ้นเปลืองในระบบรอก
วัสดุสิ้นเปลืองในระบบรอกไฟฟ้า (Electric Hoist) ที่เสื่อมหรือหมดอายุจึงต้องมีการบำรุงรักษา ได้แก่ ผ้าเบรก ลวดสลิง โซ่ ฯลฯ
10. ชุดอุปกรณ์เสริมความปลอดภัย
ชุดอุปกรณ์เสริมความปลอดภัย: ในการป้องกันอุบัติเหตุที่ไม่คาดคิดเกิดขึ้นในระหว่างทำงาน เครนจึงมีชุดอุปกรณ์เสริมความปลอดภัย ที่สามารถตัดระบบการเคลื่อนที่ของเครนได้ในทันที ได้แก่ ลิมิตสวิทช์ (Limit Switch) โอเวอร์โหลดป้องกันยกน้ำหนักเกิน (Weight Overload) ลูกยางกันชน ตัวกันชน สัญญาณแสงและเสียงเตือน ฯลฯ
เครนเป็นเครื่องจักรขนาดใหญ่ที่มีระบบการทำงาน รายละเอียดของส่วนประกอบต่างๆ ยิบย่อยมากมาย เพื่อความปลอดภัยในระหว่างการใช้งานเครน ผู้ควบคุมและผู้ใช้งานเครนควรจะเป็นผู้ที่มีความเชี่ยวชาญ ผู้ที่ผ่านการอบรมเรื่องความรู้ความปลอดภัยเกี่ยวกับเรื่องเครนโดยเฉพาะ
